Ο Χρυσός Μήνας: Αναγνώριση του Σθένους και της Δύναμης Παιδιών και Γονιών
Ο Σεπτέμβρης, ο Χρυσός Σεπτέμβρης έχει διεθνώς καθιερωθεί ως μήνας ενημέρωσης / επαγρύπνησης και ευαισθητοποίησης για την αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με καρκίνο.
Είναι ο « Χρυσός» μήνας αναγνώρισης του σθένους και της δύναμης των ασθενών και των γονιών τους. Μήνας εκτίμησης των μαχητών της ζωής, των οικογενειών τους και των επαγγελματιών υγείας που δίνουν αυτόν το δύσκολο αγώνα!
Ο Χρυσός Σεπτέμβρης είναι μήνας – φόρος τιμής σε όλα εκείνα τα παιδιά που πάλεψαν με τον καρκίνο κι έχουν γίνει αστέρια λαμπερά φωτίζοντας τον ουρανό!
Ας τιμήσουμε και φέτος τα παιδιά που νοσούν ή έχουν νοσήσει από μια μορφή καρκίνου και τους γονείς τους! Και παράλληλα να ενημερωθεί το κοινό, πως ο καρκίνος της παιδικής ηλικίας μπορεί να νικηθεί, ώστε να εξαλειφθεί το στίγμα της «επαράτου». Η ενημέρωση πρέπει πλέον να πατάξει την προκατάληψη.
Σήμερα τα 4/5 των παιδιών με καρκίνο που έχουν πρόσβαση σε κέντρα εξειδικευμένης θεραπείας έχουν μακρά επιβίωση ή ιώνται. Τούτο οφείλεται στην πρόοδο της ιατρικής στους τομείς της διάγνωσης και της θεραπείας. Τόσο οι κλασσικές όσο και οι καινοτόμες θεραπείες, σε συνδυασμό με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των λειτουργών υγείας – ιατρών, νοσηλευτών και όλης της θεραπευτικής ομάδας – οδηγούν στην αποτελεσματική θεραπεία την πλειονότητα των περιστατικών.
Όμως, παρά τις μεγάλες προόδους, η διάγνωση της ασθένειας ακυρώνει την καθημερινότητα του παιδιού και της οικογένειας, κατευθύνοντας τους σε δύσβατους δρόμους. Είναι μια σοβαρή ανατροπή της ζωής που οδηγεί σε κρίση ακόμα και τις πιο ισορροπημένες κοινωνικές δομές. Οι συμμετέχοντες στην Υγειονομική Ομάδα ενθαρρύνουν την συναισθηματική έκφραση του παιδιού και είναι σε εγρήγορση ώστε έγκαιρα να αναγνωρίσουν σημεία έντονου άγχους ή κατάθλιψης (απομόνωση, απόσυρση, διαταραχές σίτισης και ύπνου).
Ταυτόχρονα οι γονείς εκπαιδεύονται κατάλληλα, ώστε να συμμετέχουν στη θεραπευτική διαδικασία. Η παρεχόμενη φροντίδα είναι οικογενειοκεντρική διότι παιδιά και γονείς μοιράζονται τις επιπτώσεις της ασθένειας. Η οικογένεια λειτουργώντας σαν ομάδα, χρειάζεται και αυτή στήριξη προκειμένου να αναθεωρήσει και να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα και τους στόχους της κατά την πορεία της νόσου του παιδιού.
Σκοπός της θεραπείας του καρκίνου της παιδικής ηλικίας δεν είναι μόνο η ίαση, αλλά και η διατήρηση της ποιότητας ζωής, η ψυχολογική και ψυχοκοινωνική ευεξία των νεαρών ασθενών και των οικογενειών τους. Σήμερα, η θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να είναι ολιστική / σύνθετη και πολύπλευρη. Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα με την θεραπευτική αγωγή δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην ψυχική τους υποστήριξη.
Η ανοικτή επικοινωνία, η κατάλληλη ενημέρωση, η ανεκτική στάση απέναντι στις αντιδράσεις παιδιού και οικογένειας στις δύσκολες στιγμές, η ανταπόκριση στις ανάγκες και η ενθάρρυνση για συνέχιση – κατά το δυνατό – φυσιολογικής ζωής, αποτελούν τις βασικές αρχές της ψυχολογικής παρέμβασης.
Η Συμβουλευτική Γονέων αφορά τη συνεργασία των γονέων με έναν ειδικό θεραπευτή (Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας) με σκοπό την αναγνώριση και διαχείριση των δυσκολιών του παιδιού. Στόχος ( αυτοσκοπός) δεν είναι μόνο η παροχή συμβουλών αλλά κυρίως η εκπαίδευση των γονιών στην ενεργητική ακρόαση των αναγκών των παιδιών, η ενδυνάμωση του γονικού τους ρόλου και η απόλυτη στήριξη των παιδιών.
Μια σημαντική παράμετρος για τον παιδικό και εφηβικό καρκίνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, είναι οι λεγόμενοι «childhood cancer survivors», δηλαδή τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες που έχουν πλέον θεραπευθεί. Αυτοί χρειάζονται μια κοινωνία που θα τους εξασφαλίσει εξατομικευμένη προσέγγιση στα προβλήματα που ενδεχομένως παραμένουν από το νόσημα, αλλά και στα ψυχοκοινωνικά θέματα που προκύπτουν.
Είναι αλήθεια πως η πρόοδος της επιστήμης εξαρτάται από τη συλλογική προσπάθεια όλων μας. Μέσα από την εθελοντική δράση ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ να υποστηρίξουμε και να βοηθήσουμε παιδιά και γονείς στον αγώνα τους.
Τιμώντας τον Χρυσό Σεπτέμβρη, θα τελειώσω με τους στίχους του ποιητή:
«Οδοιπόρε δεν υπάρχει δρόμος. Ο δρόμος ανοίγει προχωρώντας».
Dr Βάσω Σίδη – Φραγκανδρέα
τ. Διευθύντρια Παιδοογκολογικού Τμήματος ΓΝΘ Ιπποκράτειο
Παιδίατρος Αιματολόγος/Ογκολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Χρυσός Σεπτέμβρης 2025